Nhắc đến làng nghề gốm sứ, người ta thường nhắc đến làng gốm Thổ Hà, Phù Lãng, Chu Đậu…và không thể không nhắc đến làng gốm Bát Tràng. Người dân làng nghề nơi đây đã tạo nên thương hiệu gốm sứ nổi tiếng, mang những nét đặc trưng riêng biệt – gốm sứ Bát Tràng. Không chỉ được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi trong nước, nhiều sản phẩm gốm sứ Bát Tràng còn được xuất khẩu số lượng lớn ra thị trường nước ngoài.
Với bài viết này, hãy cùng Xưởng gốm Sứ Việt tìm hiểu lý do bát đĩa Bát Tràng được ưa chuộng trong nước và xuất khẩu.
1. Quy trình sản xuất thủ công truyền thống
Tóm tắt nội dung
Làng nghề Bát Tràng từ lâu đã được biết đến với nghề gốm truyền thống. Những sản phẩm được sản xuất tại làng nghề không chỉ đa dạng về loại, mẫu mã mà còn có chất lượng tốt. Đặc biệt là quy trình sản xuất thủ công truyền thống, được đánh giá cao về mặt kỹ thuật.
Quy trình sản xuất bát đĩa Bát Tràng gồm nhiều bước, mỗi bước đều yêu cầu sự tỉ mỉ và chỉnh xác cao. Từ khâu chọn, xử lý và pha chế đất, nhào nặn, tạo hình, trau chuốt những họa tiết trang trí, phủ men và nung sản phẩm. Người thợ gốm quan niệm hiện vật gốm không khác nào một sơ thể sống, một vũ trụ thu nhỏ, trong đó có sứ kết hợp hài hòa của ngũ hành: Kim- Mộc- Thủy- Hỏa- Thổ… Mỗi sản phẩm được tạo ra đều mang đặc trưng sáng tạo của người nghệ nhân, kết hợp với sự tuân thủ nghiêm khắc những quy tắc, tạo ra những sản phẩm được đánh giá cao về thiết kế và chất lượng.
Kinh nghiệm làm gốm sứ của Bát Tràng luôn được đánh giá là độc đáo và mang giá trị tinh thần cao. Đất làm gốm phải được nén chặt giúp đảm bảo độ chắc chắn cho sản phẩm gốm sứ. Ngoài ra kỹ thuật tạo lớp men được tráng bởi những nghệ nhân khéo lép. Cuối cùng chính là kỹ thuật nung lò để có được sản phẩm hoàn chỉnh tinh tế nhất.
Chính sự cầu kỳ và tinh tế trong quá trình sản xuất đã làm nên thương hiệu gốm sứ Bát Tràng được khẳng định từ lâu và được sử dụng rộng rãi tại thị trường trong nước.
2. Sản phẩm có độ bền cao và đảm bảo an toàn khi sử dụng
Được sản xuất bằng quy trình thủ công tỉ mỉ, sản phẩm bát đĩa Bát Tràng được đánh giá cao về mặt chất lượng. Đặc tính nổi bật của bát đĩa Bát Tràng là khả năng chịu nhiệt lớn, có thể sử dụng trong nhiều điều kiện môi trường khác nhau.
Sản phẩm được nung ở nhiệt độ cao, khoảng 1200- 1250 độ C nên có kết cấu chắc chắn, có độ cứng cao, hạn chế nứt mẻ hay trầy xước trong quá trình sử dụng, đem đến độ bền cao. Do tính chất của các nguồn nguyên liệu tạo cốt gốm và việc tạo dáng bằng tay trên bàn xoay nên bát đĩa Bát Tràng có nét riêng và cốt dày, chắc và nặng.
Bên cạnh đó, việc nung sản phẩm ở nhiệt độ cao cũng giúp loại bỏ hết tạp chất độc hại, chì và kim loại nặng, đảm bảo an toàn cho người dùng trong quá trình sử dụng.
3. Mẫu mã đa dạng với đặc trưng nghệ thuật cao
Không chỉ có độ bền cao và an toàn cho người dùng trong quá trình sử dụng, những sản phẩm bát đĩa Bát Tràng còn có mẫu mã đa dạng với tính nghệ thuật cao. Bát đĩa Bát Tràng nói riêng và đồ gốm sứ Bát Tràng nói chung có sự kết hợp giữa nét truyền thống và hơi thở hiện đại, đem đến vẻ đẹp tinh tế và đặc trưng riêng.
Sản phẩm sử dụng nhiều dòng men khác nhau, đem đến màu sắc và hoa văn đa dạng như men lam, men nâu, men trắng, men ngọc… Bên cạnh đó, những nghệ nhân làng gốm cũng thường xuyên tìm hiểu và chế tạo ra nhiều dòng men mới như men chảy, men rạn… đem đến những sản phẩm độc đáo mà chỉ làng gốm cổ truyền Bát Tràng mới có.
Về họa tiết trang trí, bát đĩa Bát Tràng sử dụng họa tiết đa dạng, từ đơn giản đến cầu kỳ, kiểu cách, từ phong cách mang đậm đặc trưng nghệ thuật truyền thống đến phong cách hiện đại giản lược và ít chi tiết…đáp ứng tối ưu nhu cầu thẩm mỹ của người dùng. Thêm vào đó, quy trình sản xuất thủ công tạo nên những sản phẩm độc đáo, mang đậm dấu ấn của người nghệ nhân.
Một số họa tiết trang trí truyền thống trên sản phẩm bát đĩa Bát Tràng có thể kể đến như họa tiết rồng bay phượng múa, tùng- cúc- trúc- mai, hoa sen xanh, hoa đào… hay lấy chủ đề từ những điển tích của Trung Quốc như Ngư ông đắc lợi, Bát tiên quá hải, Ngư ông kéo lưới, Tô Vũ chăn dê…không chỉ đảm bảo tính mỹ quan mà còn đem đến đặc trưng nghệ thuật cao cho sản phẩm.
4. Giá thành hợp lý và linh động
Tuy được sản xuất thủ với nhiều quy trình phức tạp xong những sản phẩm bát đĩa Bát Tràng lại có giá thành phù hợp. Để đáp ứng nhu cầu đa dạng từ thị trường thì bát đĩa Bát Tràng được sản xuất theo nhiều phân khúc sản phẩm khác nhau, từ mặt hàng bình dân cho đến những sản phẩm cao cấp.
Nhìn chung, bát đĩa Bát Tràng có mức giá hợp lý, phù hợp với điều kiện kinh tế của đông đảo người dân nên rất được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi.
Bên cạnh đó, cũng có nhiều dòng sản phẩm cao cấp, giá thành cao phục vụ xuất khẩu ra thị trường ngoài nước. Trong đó, Nhật Bản và Hàn Quốc là hai thị trường xuất khẩu lớn của gốm sứ Bát Tràng.
