Không chỉ “nức danh” với nghề gốm truyền thống, Bát Tràng còn được biết đến với nền văn hóa ẩm thực vô cùng tinh tế. Dưới đây, bài viết xin chia sẻ những món ăn nên thử khi đến Làng gốm cổ truyền.
1. Trà hột hoa sói – đặc sản trà Bát Tràng
Tóm tắt nội dung
“Cơm nước mắm, tắm đòn dong- Chè hột hoa sói, nước sông Nhị Hà”
Trà hột hoa sói là một phương pháp ướp trà và thưởng thức trà độc đáo chỉ có ở Bát Tràng. Tương truyền, đây là loại trà đặc biệt, được làm từ nụ hoa còn phong nhụy của cây chè, có vị thanh mát và không gây mất ngủ. Nhấp một ngụm trà và nhấm nháp món xôi chè ướp hoa bưởi được xem là thú vui ngày hội của người dân làng gốm Bát Tràng.
Trà hột hoa sói – thức trà độc đáo chỉ có ở làng cổ Bát Tràng
Khác với hoa nhài, hoa sói có hương thơm mát dịu gióng với hoa ngâu. Bông hoa sói có màu trắng, khi đem đi ướp trà phải tươi, trắng, được làm bằng quy trình công phu và tinh tế.
Chất trà vàng mà sánh, thơm mùi hoa sói
Mỗi lần pha trà, ấm phải được tráng bằng nước nóng, cho thêm vao ấm một nắm trà, cho thêm nước vào và đổ nhanh ra, gọi là giai đoạn rửa trà, có tác dụng kích thích các phân tử trong trà để giải phóng ra trong lần chăm nước sau. Tiếp đó, định lượng nước và cho lượng trà vừa đủ uống.
Đặc biệt, trà ngon nhất khi pha bằng nước mưa, khi xưa còn hay được pha bằng nước sông Hồng sau khi đánh phèn.
2. Canh măng mực Bát Tràng
Món canh măng mực được xem là đặc sản truyền thống của người Bát Tràng, là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ của người dân làng gốm. Canh măng mực được nấu rất kỳ công và tốn thời gian, nhất là công đoạn tước măng và mực nhỏ như que tăm. Để có dược món ăn ngon, các nguyên liệu sử dụng cần phải được chọn lựa kỹ, cẩn thận.
Canh măng mực được chế biến cầu kỳ và công phu
Người ta chế biến khéo đến độ không còn cảm thấy vị tanh của mực mà chỉ có vị thơm của mực khô nướng, kết hợp với vị măng khô thanh nhẹ, dịu của nước dùng. Khi nấu phải lấy nước dùng tôm và xương.
Đặc biệt, có thêm phần trứng thái chỉ đặt lên trên, khi ăn không bị tanh. Bát canh măng mực múc ra phải có màu vàng ươm, nước dùng phải trong và ngọt lịm. Khi thưởng thức, măng mực sẽ giòn giòn, dai dài và mềm cũng hương thơm hấp dẫn.
3. Su hào xào mực Bát Tràng
Cùng với canh măng mực thì su hào xào mực khô giòn giòn đậm vị cũng là món ăn bạn không thể bỏ qua khi đến với Làng gốm Bát Tràng.
Món su hào xào mực thơm giòn với nguyên liệu được chọn lựa cẩn thận
Để tạo được hương vị tươi ngon đặc trưng này, mực khô chế biến phải là mực Thanh Hóa để có độ ngon và thơm, và phải mua mực cái cho mềm. Sau đó, đem mực về bóc hết màng ngoài, đun nước sôi để nguội khoảng 40 độ để rửa sạch, khi con mực trắng bong dùng rượu gừng để rửa.
Su hào phải thái sợi nhỏ, vắt kiệt nước cho giòn rồi trộn với mực khô, thêm hạt tiêu và rau mùi để món ăn thêm dậy vị.
4. Xôi vò chè đường
Đây là món tráng miệng truyền thống của người Bát Tràng, đặc biệt vào mùa hè. Xôi vò là món xôi kỳ công, cần nhiều công đoạn chế biến. Hạt xôi nấu sao phải tơi, đỗ xanh phải bám đều vào từng hạt xôi thành một lớp vàng mỏng, có thể khi ăn với chè mới vừa miệng, hài hòa và không bị ngán.
Xôi vò chè đường là món ăn truyền thống của làng Bát Tràng
Tuy nhiên, cái đặc sắc của món xôi vò chè đường không chỉ ở xôi mà còn ở bát chè. Chè được ướp hương hoa bưởi, khi ăn, cái thơm thanh tao ngan ngát của hoa tan trong miệng, chè sóng sánh không loãng, không đặc.
5. Bánh khoai nướng cốt dừa
Bình dị và dân dã, món khoai nướng cốt dừa cũng được nhiều người yêu thích khi đến với Bát Tràng. Bánh được làm từ khoai tím hay khoai vàng, mang trọn vị đậm đà của khoai, vị thơm ngậy của nước cốt dừa và vị bùi bùi của những cọng dừa được thái nhỏ rắc trên bánh. Đây là món quà quê dân dã quen thuộc tại chợ gốm Bát Tràng.
Bánh khoai nướng cốt dừa dân dã rất được ưa chuộng
Trước khi cho vào luộc, khoai sẽ được chọn lọc cẩn thận để loại những củ bị hư hỏng, úng, mầm vì nếu lẫn vào thì cả mẻ khoai coi như hỏng. Khi luộc chín thì đem ra nghiền nhuyễn, rồi đổ vào khuôn nén thật chặt và rắc vừng lên sao cho miếng khoai không bị rời, không bị rơi vỡ khi di chuyển hay cầm trên tay. Khâu cuối cùng là cho chiếc bánh thành phẩm xinh xắn lên lò nướng qua cho phần bên ngoài bánh khô đều, tạo thành lớp vỏ bọc nhẹ bên ngoài bánh.
6. Chè kho Bát Tràng
Nếu có cơ hội đến với Bát Tràng vào những ngày Tết, bạn không thể bỏ qua món chè kho – món ăn dân dã không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của người Bát Tràng. Vào ngày đầu năm món chè kho được đem ra đãi khách như một món quà của gia chủ, mong muốn cả năm ngọt ngào như hương vị đặc trưng của chè kho.
Chè kho thơm ngon và thơm mùi đỗ
Công đoạn nấu chè kho cũng khá công phu, nếu không cẩn thận chè sẽ vón cục, khê khét là điều thường xuyên xảy ra đối với những người thợ nấu tay ngang. Cần đôi bàn tay khéo léo, đôi bàn tay như những người thợ gốm lành nghề.
Món chè kho dạt chuẩn phải vàng, sánh mịn, không bị bở, có hương vị dịu ngọt và ăn không bị ngán.
Trên đây là một số món ăn đem đến đặc trưng ẩm thực của Làng gốm Bát Tràng, là những món ăn bạn không thể bỏ qua khi du lịch Bát Tràng.
