Phong tục thờ cúng tổ tiên đã có từ rất lâu đời và đã trở thành một tín ngưỡng, một nét đẹp trong văn hóa tâm linh của người Việt Nam. Trong đó, bàn thờ gia tiên là bàn thờ chính trong mỗi gia đình. Tuy nhiên không phải ai cũng biết cách bài trí bàn thờ gia tiên đúng phong thủy để rước tài lộc vào nhà.
Hãy cùng Xưởng Gốm Sứ Việt tìm hiểu một số lưu ý khi thiết kế bàn thờ gia tiên để gia chủ đón tài lộc, hưởng bình an hạnh phúc nhé!
Cách bày trí trên bàn thờ gia tiên đúng chuẩn
Tóm tắt nội dung
Bàn thờ gia tiên hay còn được gọi là Gia từ, là bàn thờ riêng của mỗi gia đình. Thường những gia đình giàu có thì sẽ xây nhà thờ riêng, còn lại phần lớn bàn thờ gia tiên được thiết lập ngay ở gian giữa nhà chính.
Tùy theo kích thước hay điều kiện sinh hoạt của mỗi gia đình mà bàn thờ gia tiên được bài trí khác nhau. Tuy nhiên trên bàn thờ gia tiên luôn phải đảm bảo đầy đủ các chi tiết sau:
– Bát hương: Bát hương là vật phẩm quan trọng nhất trên bàn thờ, được ví như ngôi nhà để các cụ trong gia đình đi về. Bát hương được đặt cố định và hạn chế xê dịch dù trong bất kỳ trường hợp nào, và thường được bày với số lẻ như 1 hoặc 3 bát. Nếu là 3 bát thì bát ở giữa là thờ chung thần linh thổ địa, còn hai bát hai bên là thờ gia tiên và bà cô ông mãnh.
Trong lòng bát hương nên sử dụng tro được đốt từ rơm rạ thơm phủ đầy lòng bát hương, nếu như không có tro sạch thì có thể dùng cát trắng sạch.
Phần quan trọng nhất trong bát hương là cốt bát hương: là một túi giấy nhỏ có ghi tên tuổi, năm mất, nơi mất và những câu thần chú, chỉ ngũ sắc của thầy pháp thụ lý vào, được coi như sổ đỏ của người trần giới vậy.
– Phía trước bát hương: Ở giữa bày một cái đài nhỏ, trên có 3 chén đựng nước sạch, thường gọi là kỷ 3, nhiều gia đình có thể dùng kỷ 5 nếu kích thước bàn thờ dài. Nước được thay vào mỗi lần thắp hương, nên được gọi là “nén nhang chén nước”. Hai bên là hai mâm bồng để bày hoa quả tươi và trầu cau, hoặc tiền, vàng mã.
– Phía ngoài đằng trước để bộ đồ tam sự, hay ngũ sự, thất sự. Tam sự là một cái đỉnh và hai cây cắm nến, còn được gọi là bộ đỉnh hạc. Nếu theo điều kiện gia đình không có bộ đỉnh hạc thì có thể thay bằng đèn dầu.
– Phía sau bát hương để lọ lộc bình được dùng để cắm hoa vào ngày mồng 1 và ngày Rằm. Trong truyền thống lọ lộc bình chỉ dùng một lọ, còn được gọi là Độc bình. Lọ lộc bình thường được đặt bên tay trái, hướng đông, theo quan niệm “đông bình tây quả”.
– Lọ đựng hương thường được đặt bên tay phải của bàn thờ.
Tùy theo điều kiện kinh tế của gia chủ mà trên bàn thờ có thể có thêm các vật thờ khác nhau, nhưng nhất thiết trên bàn thờ phải đảm bảo 5 yếu tố: Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ. Những vật thờ bằng đồng hoặc bọc đồng tượng trưng cho Kim. Bàn thờ tượng trưng cho Mộc. Chén nước tượng trưng cho Thủy. Giá nến hoặc đèn dầu và hương khi thắp lên tượng trưng cho Hỏa. Bát hương và các vật thờ bằng gốm sứ tượng trưng cho Thổ.
Những vật kiêng kị khi bài trí bàn thờ gia tiên
Trong phong thủy, khi bài trí bàn thờ gia tiên có những vật cấm kỵ đặt lên bàn thờ bởi có thể mang đến hạn nặng, hoặc tổn hại đến phúc khí của gia chủ. Sau đây là những vật phẩm cấm kỵ đặt lên bàn thờ gia tiên của gia đình:
Không đặt trái cây giả và hoa giả lên bàn thờ
Nhiều gia đình thường bày trái cây và hoa giả lên bàn thờ gia tiên vì thời gian sử dụng được lâu và đỡ phải thay nhiều lần. Nhưng đây được coi là một điều cấm kỵ trong phong tục thờ cúng tổ tiên của người Việt.
Vì theo quan niệm tâm linh thì người đã khuất thường “ăn hương ăn hoa”, vì vậy cần phải bày trái cây tươi sạch, và hoa tươi lên bàn thờ để các cụ có thể cảm nhận được hương thơm của hoa quả. Hoa quả khi bày lên bàn thờ cũng cần phải được rửa sạch.
Nếu như gia chủ bày hoa quả giả chẳng khác nào lừa dối tổ tiên và có thể khiến bề trên coi là bất kính.
Không đặt các loài hoa cấm kỵ lên bàn thờ
Ngoài hoa giả thì một số loài hoa cũng được coi là cấm kỵ không được đặt lên bàn thờ. Trong đó có hoa ly, vì mùi thơm gay gắt và màu sắc rực rỡ của hoa ly được coi là không phù hợp với sự thanh tịnh chốn tâm linh. Hoa ly còn tượng trưng cho sự ly tán trong gia đình.
Không để tiền giả lên bàn thờ
Cũng giống như việc bày hoa quả giả lên bàn thờ, việc bày tiền giả cũng được coi là cấm kỵ trong văn hóa thờ cúng của người Việt. Chỉ cần những đồng tiền lẻ nhỏ nhưng là tiền thật cũng đã thể hiện được tấm lòng thành kính của con cháu đối với ông bà tổ tiên rồi.
Cành cây lộc đầu năm từ nhà chùa
Nhiều người có thói quen đầu năm đi chùa và thường xin một cành cây nhỏ như một cành lộc về nhà, và sau đó bày lên bàn thờ gia tiên để thờ cúng. Tuy nhiên đây được coi là điều không nên và còn được coi là cấm kỵ, bởi nhà chùa không chỉ là nơi ngự lãnh của các vị thần Phật mà còn là nơi các vong linh nương tựa. Vì vậy một nhành lộc mang về nhà có thể mang theo theo điều xui xẻo cho gia đình chứ không hẳn là tài lộc, phước lành như mong muốn.
Không dùng bát hương bằng đá và sử dụng các đồ lau bàn thờ bẩn.
Bát hương bày trên bàn thờ gia tiên nên được sử dụng bát bằng chất liệu sứ hoặc bằng đồng, hạn chế dùng bát hương bằng đá vì bát hương bằng đá chỉ phù hợp cho việc thờ cúng ở đền, miếu ngoài trời. Và đặc biệt đồ dùng để lau dọn bàn thờ phải là đồ sạch và riêng biệt, tránh dùng chung đồ với các phòng khác trong gia đình.
Hơn nữa, gia chủ cần phải dọn dẹp vệ sinh bàn thờ thường xuyên, không để hoa héo hay quả thối trên bàn thờ vì sẽ làm ô uế chốn tâm linh, ảnh hưởng xấu đến gia đình.
Hi vọng với những chia sẻ trên sẽ giúp các gia đình trong việc bài trí, sắp xếp một bàn thờ gia tiên đúng chuẩn và hợp phong thủy, tâm linh để có thể vừa thể hiện được lòng thành kính với tổ tiên, vừa rước tài lộc, may mắn vào nhà, giúp cho gia đình được sung túc, giàu có hơn.
