Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ do Đội TNTP Hồ Chí Minh tổ chức là nơi tuyên dương những tấm gương tiêu biểu trong phong trào học tập, rèn luyện và công tác Đội của thiếu nhi cả nước qua các thời kỳ cách mạng. Các lớp thế hệ đội viên ngày càng trưởng thành và đã trở thành những nhà lãnh đạo, quản lý, những nhà khoa học tài ba, những công dân có ích cho xã hội. Nhân dịp Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ lần thứ IX sắp diễn ra, hãy cùng nhau tìm hiểu về các kỳ của Đại hội này qua bài viết dưới đây.
1. Cháu ngoan Bác Hồ là gì? Tiêu chuẩn để được nhận danh hiệu này.
Cháu ngoan Bác Hồ là một danh hiệu vinh dự ở Việt Nam do Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh tặng cho các cá nhân là học sinh tiểu học và trung học cơ sở có thành tích học tập và rèn luyện đạo đức tốt. Chỉ có các Đội viên mới được xét để được nhận danh hiệu này.
Tiêu chuẩn để được nhận danh hiệu “Cháu ngoan Bác Hồ” được chia thành các cấp:
- Ở cấp Liên đội
Các đội viên thuộc cấp Liên đội muốn đạt được danh hiệu “Cháu ngoan Bác Hồ” cần đạt được 5 tiêu chuẩn sau:
+ Có tinh thần đoàn kết, thương yêu giúp đỡ bạn bè và mọi người xung quanh; khiêm tốn, thật thà, dũng cảm; biết vâng lời và giúp đỡ cha mẹ; xếp loại đạo đức từ khá trở lên.
+ Có tinh thần khắc phục khó khăn, vươn lên trong học tập và có kết quả ngày càng tiến bộ, xếp loại học lực từ trung bình trở lên.
+ Có ý thức chấp hành pháp luật, thực hiện nếp sống văn minh nơi công cộng, nội quy của trường lớp, tích cực lao động, rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường.
+ Tham gia đầy đủ và có hiệu quả các loại hoạt động của nhà trường và các phong trào do Đội TNTP Hồ Chí Minh tổ chức.
+ Thực hiện chương trình rèn luyện Đội viên, được công nhận hoàn thành từ 3 chuyên hiệu trở lên hoặc công nhận hoàn thành chương trình dự bị đội viên Thiếu niên Tiền phong theo độ tuổi.
- Ở cấp quận, huyện, thị xã
Tiêu chuẩn ở cấp này là những Cháu ngoan Bác hồ xuất sắc cấp Liên đội, xếp loại đạo đức tốt, xếp loại học lực từ khá trở lên, thực hiện chương trình rèn luyện đội viên đạt từ 5 chuyên hiệu trở lên, hoặc thực hiện và công nhận hoàn thành chương trình dự bị đội viên Thiếu niên tiền phong theo độ tuổi.
- Ở cấp tỉnh, thành phố
Là những Cháu ngoan Bác Hồ xuất sắc cấp quận, huyện, thị xã, xếp loại đạo đức tốt, xếp loại học lực giỏi hoặc đạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp quận/huyện, tỉnh/thành phố trở lên; được công nhận hoàn thành chương trình rèn luyện đội viên theo hạng tuổi hoặc thực hiện và công nhận hoàn thành chương trình dự bị đội viên Thiếu niên tiền phong theo độ tuổi.
Tiêu chuẩn để một tập thể đạt được danh hiệu “Sao cháu ngoan Bác Hồ” là: Toàn sao có tinh thần đoàn kết, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau trong học tập, vui chơi và rèn luyện đạo đức; Sinh hoạt sao theo đúng quy định với nội dung phong phú, có phụ trách sao giúp đỡ thường xuyên; Có quá nửa số thành viên trong sao đạt danh hiệu “Cháu ngoan Bác Hồ”.
Danh hiệu “Cháu ngoan Bác Hồ” rất được Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam quan tâm để giáo dục ý thức, nhất là về lòng yêu nước, ý thức chính trị trung thành với lý tưởng của chủ nghĩa cộng sản.
2. Lịch sử các kỳ Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ
Hàng năm, các trường học đều tổ chức Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ cấp trường, thường sẽ diễn ra vào cuối mỗi năm học, rồi sau đó sẽ tiếp tục cử một số đội viên ưu tú nhất tham dự Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ cấp huyện, cấp tỉnh và Toàn quốc. Đến nay, đã tổ chức được 8 kỳ Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ Toàn quốc.
Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc lần thứ I được tổ chức vào ngày 20 – 26/8/1981 tại Thủ đô Hà Nội với 408 đại biểu, trong đó có 305 đại biểu thiếu nhi, 180 bạn nữ, 56 bạn dân tộc ít người, đại diện cho 2 triệu đội viên đạt danh hiệu Cháu ngoan Bác Hồ trong cả nước. Đây là Đại hội lịch sử sau ngày nước nhà được hoàn toàn thống nhất và tổ chức Đội được vinh dự mang tên Bác Hồ kính yêu.
Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc lần thứ II được diễn ra từ ngày 1/7 – 9/7/1986 tại Thủ đô Hà Nội và Thành phố biển Hải Phòng với 274 đại biểu, trong đó có 157 bạn nữ, 117 bạn nam và 73 anh chị phụ trách giỏi về dự.
Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc lần thứ III được tổ chức từ ngày 30/6 đến ngày 4/7/1990 nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Bác Hồ. Đại hội diễn ra tại Hà Nội và Nghệ An với 189 đại biểu Cháu ngoan Bác Hồ của 43 tỉnh thành trong đó có 62 bạn nam, 127 bạn nữ và 45 anh chị phụ trách tiêu biểu. Trong 5 năm phấn đấu và học tập theo 5 điều Bác Hồ dạy, Đội TNTP Hồ Chí Minh tiếp tục phấn đấu không ngừng thực hiện tốt phong trào: “Nói lời hay, làm việc tốt, phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ”.
Hè năm 1995, từ ngày 2/7 đến ngày 6/7/1995 Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ Toàn quốc lần thứ IV được tổ chức ở Đền Hùng – Phú Thọ và Thủ đô Hà Nội. Về dự đại hội có 179 đại biểu, trong đó có 76 bạn nam, 103 bạn nữ, 25 bạn dân tộc ít người và 58 anh chị phụ trách giỏi của 53 tỉnh thành phố, 4 đơn vị trực thuộc cùng với đoàn thiếu nhi Việt Kiều từ nước Lào anh em về dự.
Từ ngày 7/7 đến ngày 12/7/2000, Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc lần thứ V đã được tổ chức ở thủ đô Hà Nội và bãi biển Cửa Lò – Nghệ An với 271 bạn là chỉ huy đội xuất sắc trong cả nước, trong đó có 156 bạn nữ. Lễ báo công của Đại hội đã được diễn ra long trọng tại hội trường Ba Đình lịch sử.
Năm 2005, Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc lần thứ VI được tổ chức tại Hà Nội và Nghệ An từ ngày 16/7 đến 18/7. Đến với Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ lần thứ VI có 270 bạn thiếu nhi là Cháu ngoan Bác Hồ, trong đó : 61 bạn là học sinh các trường Tiểu học, 207 bạn là học sinh trung học cơ sở; 219 bạn là học sinh giỏi các cấp; 181 bạn là liên đội trưởng hoặc liên đội phó; 35 bạn được nhận Giải thưởng Kim Đồng; 39 bạn đã trở thành đoàn viên; 44 bạn là thiếu nhi dân tộc ít người; các bạn là đại diện cho hơn 15 triệu Cháu ngoan Bác Hồ, đội viên, thiếu niên của hơn 25.000 liên đội trong toàn quốc. Ngoài ra, Đại hội còn được đón các bạn thiếu nhi Quốc tế tham gia.
Năm 2010, Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc lần thứ VII đã được tổ chức từ ngày 17/7 – 21/7/2010 tại Thủ đô Hà Nội và tỉnh Nghệ An. Đại hội có gần 500 đại biểu là những Cháu ngoan Bác Hồ xuất sắc và cán bộ phụ trách Đội tiêu biểu từ mọi miền đất nước về dự, trong đó: 377 đại biểu chính thức và 23 đại biểu chỉ định từ các Trung tâm Bảo trợ trẻ em, Mái ấm tình thương, Nhà mở; 122 bạn là học sinh các trường Tiểu học, 255 bạn là học sinh trung học cơ sở; 336 bạn là học sinh giỏi các cấp; 214 bạn là liên đội trưởng hoặc liên đội phó; 17 bạn được nhận Giải thưởng Kim Đồng; 49 bạn là thiếu nhi dân tộc ít người…
Và đến năm 2015, kỷ niệm 125 năm ngày sinh của Bác Hồ kính yêu, Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc lần thứ VIII được tổ chức từ ngày 10/6 đến 13/6/2015 tại Thủ đô Hà Nội và tỉnh Nghệ An. Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc lần thứ VIII là nơi hội tụ của 350 đội viên và phụ trách – Những Cháu ngoan Bác Hồ xuất sắc, những tấm gương tiêu biểu trong phong trào học tập và rèn luyện theo 5 điều Bác Hồ dạy.
Năm 2020 sẽ diễn ra Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc lần thứ IX, dự kiến được tổ chức từ 12 – 14/6/2020 với 350 đội viên tiêu biểu tham dự, tại Thành phố Hà Nội và tỉnh Phú Thọ. Mỗi kỳ Đại hội đều là mốc son đánh dấu chặng đường phát triển và trưởng thành của tổ chức Đội. Ngày nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự dìu dắt của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Đội TNTP Hồ Chí Minh, thiếu niên nhi đồng Việt Nam đang có những thời cơ và thuận lợi mới để rèn luyện đức, luyện tài, xây dựng tổ chức đội TNTP Hồ Chí Minh ngày càng vững mạnh hơn.